Jak się mają umiejętności ruchowe polskich uczniów szkół podstawowych?

blog post image

Badania przeprowadzono w 24 szkołach w całej Polsce (w każdym z województw). W sumie pomiarami objęto 2605 uczniów, z czego 1252 stanowiły dziewczynki, a 1353 stanowili chłopcy. Badania prowadzono w różnych szkołach względem miejsca zamieszkania, 810 uczniów podejmowało edukację w dużych miastach (powyżej 100 tys.), 954 uczniów uczęszczało do szkół w średnich (od 20 tys. do 100 tys.) i małych miast (poniżej 20 tys.) oraz 841 uczniów pobierało edukację w szkołach wiejskich. W podziale klasowym poszczególne liczebności były następujące: klasa I (n=385 uczniów), klasa II (n=383), klasa III (n=397), klasa IV (n=327), klasa V (n=275), klasa VI (n=235), klasa VII (n=278), klasa VIII (n=325).

Wnikliwa, oparta na wysoce rzetelnych pomiarach analiza jednoznacznie wskazuje, iż poziom fundamentalnych umiejętności ruchowych, a przez to i kompetencji ruchowej uczniów są alarmująco niskie. U zdecydowanej większości, bo aż 94% uczniów poziom kompetencji ruchowej jest wysoce niewystarczający, co z jednej strony oznacza, iż nie osiągają oni założonych w podstawie programowej efektów uczenia się, a z drugiej strony – co istotniejsze – poziom ich kompetencji ruchowej stanowi czynnik ryzyka nieaktywnego, jednocześnie niezdrowego stylu życia (Tabela 1). Spośród 6% uczniów, połowa prezentuje elementarny poziom kompetencji ruchowej, będący etapem wstępnym do osiągnięcia docelowej kompetencji ruchowej. Tylko 3% wszystkich uczniów posiada pożądany, czyli zadawalający lub doskonały poziom kompetencji ruchowej. Niewystarczająca kompetencja ruchowa dotyka w zbliżonym wymiarze chłopców i dziewczynki. W podziale na trzy etapy edukacyjne odsetek uczniów u których zidentyfikowano najwyższy odsetek niewystarczającej kompetencji ruchowej wystąpił w klasach I-III (96,5%), w klasach IV-VI (92,5%), najmniej – ale w dalszym ciągu bardzo wyskoki odsetek uczniów o niewystarczającej kompetencji ruchowej (91%) – odnotowano w klasach VII-VIII. Zakładamy, iż najniższy poziom kompetencji ruchowej
w klasach I-III może być uwarunkowany rozwojem fizycznym i motorycznym uczniów – naturalnie różnym w porównaniu do kolejnych etapów edukacyjnych, jak również prawdopodobnie może wynikać z pewnych deficytów pojawiających się w czasie lekcji wychowania fizycznego. Niemniej jednak, ujmując te dane globalnie, należy wyraźnie podkreślić, że bez względu na dany etap edukacyjny realizowany w szkole podstawowej, ponad 90% uczniów prezentuje niski poziom kompetencji ruchowej, dalece niewystarczający do wdrożenia do aktywnego stylu życia.

Tabela 1. Udział procentowy i liczba uczniów szkoły podstawowej na danym poziomie kompetencji ruchowej w zależności od płci i wieku (n=2605)

Poziom kompetencji ruchowej

Udział całej badanej grupy (%)

Liczba uczniów z podziałem na płeć (n)

Liczba uczniów z podziałem na klasy (n)

Chłopcy

Dziewczynki

I-III

IV-VI

VII-VIII

Doskonałość ruchowa

0,38

6

4

1

5

4

Zadowalająca kompetencja ruchowa

1,73

26

19

12

17

16

Elementarna kompetencja ruchowa

3,6

58

36

27

36

31

Niewystarczająca kompetencja ruchowa

94,3

1264

1193

1125

780

552

Źródło: Raport z realizacji programu WFzAWF - Aktywny powrót uczniów do szkoły (2022 r.)